İLKOKULLARDA MEVSİM ŞERİTLERİ VE KULLANMA ŞEKLİ
İlköğretim okullarımızın
1.2.3 sınıflarında öğrencilerimize zaman ve yıl kavramı kazandırma amacıyla
kullanmakta olduğumuz araçların en önemlilerinden birisi, “ Mevsim Şeritleridir”.
Okullarımızın büyük çoğunluğunda mevsim şeridi kullanılmadığı, kullananların
çoğunda da eylül ayında başlayıp ağustos ayında biten düz mevsim şeritlerinin
kullanıldığı görülmektedir.
1-
“
Mevsim Şeritleri” ile çalışırken öğrencilerimize birinci ayın ocak ayı olduğunu
söylediğimizde işitme organı kulak, ocak ayını birinci ay olarak algılamakta iken,
görme duygusu organı olan göz eylül ayını birinci ay olarak algılamaktadır. 6-9
yaş grubundaki öğrencilerin bu farklılığı sezebilmeleri ve doğru algılayabilmelerinde
doğal olarak güçlükler yaşanmaktadır. Duyu organlarının dışarıdan gelen
uyarıcıları birbirlerini destekler biçimde ve aynı şekilde algılayıp, aynı
nitelikte duyum olarak beyine iletmelerinin sağlanması gerekmektedir. Konuya bu
yüzü ile baktığımızda hâlihazırda kullanmakta olduğumuz düz “Mevsim Şeritleri”
öğretmen ve eğitimcilerimizce de bilindiği üzere “ ayanilik” yeni adıyla “
açıklık” ilkesine uygun düşmemektedir. Oysaki diyagram şeklinde yapılacak olan “
Mevsim Şeritleri” nde ise birinci ay olarak ocak ayı söylendiğinde duyu
organlarınca ( hem göz hem kulak) aynı şekilde ocak ayı birinci ay olarak
algılanacak öğrenme daha sağlıklı gerçekleşecek.
2-
Düz
mevsim şeritleri ile mevsimlerin birbirini izlemesi ve mevsimlerdeki münavebeyi
de 6-9 yaş grubundaki öğrencilerimize sağlıklı kavratmada güçlüklerin olduğu
konuya duyarlı öğretmenlerimizin pek çoğunun yakındığı bir husustur. Mevsimlerdeki
münavebenin kavratılmasındaki güçlüğü önlemek açısından da, diyagram şeklindeki
şeritler daha öğretici olmaktadır.
3-
Düz mevsim şeritlerinde “gün dönümleri” olarak
adlandırılan (21 Mart-21 Haziran-23 Eylül -21 Aralık ) tarihlerinin ve mevsim
geçişlerinin belirtilmesi de çok sağlıklı yapılamamaktadır. Bu sakıncaları
önlemek ve 1.2.3 Sınıf öğrencilerinin özelliklerine uygun ders aracı
kullanmaları hususlarında, tüm yönetici ve öğretmenlerimize gerekli rehberlik
yapılmalı, ilköğretim okullarımızda mevsim şeritlerinin daire çapı en az 90 cm.
olacak şekilde yapılması sağlanmalı önemli gün, olay ve haftaların öğrencilerle
birlikte, öğrencilerde “ hatıra bilgi” bırakıcı nitelikte işlenmesi yoluna
gidilmelidir.
4-
Son söz olarak; Ders aracı olarak mevsim şeridi
önemli bir ders aracıdır. Gün, hafta, ay, mevsim ve yıl kavramı bu araç
kullanılarak öğretilmelidir. Bilginin yapılanıp içselleşebilmesi için
öğretmenimizin bu aracın yanına giderek şerit üzerinde ilk zamanlar her gün giderek
önemli gün ve haftalarda ; “ Çocuklar bugün 2022 yılının yaz mevsiminin, eylül ayının, ikinci haftasında 9 eylül
günündeyiz. 9 eylül tarihimiz açısından da önemli bir gündür. Çünkü İzmir 9
eylül günü düşman işgalinden kurtulmuştur.” şeklinde bütünden parçaya inecek
şekilde bir söylemle güne dikkat çekilmeli ve önceden hazırladığımız “ İzmir 9 eylül 1922 tarihinde düşman
işgalinden kurtarılmıştır” cümlesi 9 eylül gününün karşısına sonradan
çıkarılabilecek şekilde yapıştırılmalıdır. 01.eylül 1979 Hıfzı YETGİN